Στον Νότο του Νομού Ροδόπης τριγυρισμένη από μεγάλους ελαιώνες που φτάνουν έως τη θάλασσα βρίσκεται η Μαρώνεια, μια σπουδαία ιστορική κωμόπολη, χτισμένη στην περιοχή που υπήρχε η συνώνυμή της αρχαία πόλη, μια από τις ισχυρότερες πολιτείες του αρχαιοελληνικού κόσμου. Οι κεραμιδένιες στέγες των σπιτιών κατηφορίζουν από τους πρόποδες του βουνού Ίσμαρος, έως τους πράσινους λόφους και το Θρακικό πέλαγος...»
Το χωριό δημιουργήθηκε μάλλον τον 16ο αιώνα λίγο πιο βόρεια από εκεί όπου βρισκόταν η αρχαία δοξασμένη και μεγάλη Μαρώνεια και φυσικά μακριά από τη θάλασσα και τους επίβουλους επιδρομείς των καιρών. Ανηφορίστε στα δρομάκια πάνω από την πλατεία με τον μεγάλο πλάτανο για να δείτε αρκετά εξαιρετικά δείγματα αστικής αρχιτεκτονικής από τα οποία ξεχωρίζουν τα αρχοντικά του Ταβανιώτη, του Χατζηαλέξη, του Πανδρευμένου, του Καράβα. Ωραίο δείγμα από τα λαμπερά χρόνια είναι το σχολείο του 1908, δωρεά των αδελφών Φατσέα, οι οποίοι ήταν εύποροι Μαρωνίτες που ζούσαν στην Αίγυπτο. Παρατηρήστε πως στο σχολείο -όπως και σε όλο το χωριό- χρησιμοποιήθηκε οικοδομικό υλικό από την αρχαία πόλη. Αξίζει να μάθετε δε πως τα μάρμαρα που εντοιχίστηκαν στο σχολείο προέρχονταν από το θέατρο της αρχαίας Μαρώνειας!
Η Αρχαία Μαρώνεια
Η αρχαία Μαρώνεια ήταν μια από τις τρεις σημαντικότερες πόλεις της Θράκης (οι άλλες δύο ήταν τα Άβδηρα και η Αίνος). Πρώτοι οι Κίκονες εγκαταστάθηκαν εδώ πριν από το 800 π.Χ. Οι πρώτοι Έλληνες που κατοίκησαν τη Μαρώνεια ήταν άποικοι από τη Χίο, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εδώ τον 7ο αιώνα ζώντας ειρηνικά με τους Κίκονες. Η πόλη άκμασε πολύ ως εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο. Πλούτισε ιδιαίτερα από το εμπόριο με τη Ροδόπη, ενώ είχε και πολύ υγιεινό κλίμα. Λέγεται δε πως στη δεύτερη Αθηναϊκή συμμαχία τα πληρώματα των αθηναϊκών πλοίων έρχονταν εδώ να δουλέψουν γιατί πληρώνονταν καλύτερα. Από τα κοιτάσματα αργύρου που υπήρχαν κόπηκαν περίφημα νομίσματα, κάποια εκ των οποίων βρέθηκαν στα Βαλκάνια, την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία.
Η Μαρώνεια είχε δημοκρατικό πολίτευμα και άκμασε έως τα χρόνια των Ρωμαίων. Η πόλη μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση κατά τη μεσαιωνική περίοδο για προστασία από τους πειρατές. Η ακμή και το μέγεθος της αρχαίας πόλης φαίνονται πεντακάθαρα στα σημερινά της ερείπια, τα οποία μόνο με τα πόδια μπορείτε να τα δείτε όλα.
Η Μαρώνεια απλωνόταν σε μια τεράστια έκταση, από τον όρος Ίσμαρος έως τη λίμνη Πτελέα. Αρκετά μνημεία είναι σήμερα σηματοδοτημένα και πάμπολλα άλλα είναι διάσπαρτα μέσα στις ελιές και τα ορεινά τοπία του Ίσμαρου. Αξίζει να δείτε το θέατρο της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής, την οχύρωση του Αγίου Γεωργίου (με τη μεγαλιθική πύλη), το συγκρότημα των ρωμαϊκών χρόνων, το μνημειακό πρόπυλο (πιθανώς έργο του Αδριανού) στον Αγιο Χαράλαμπο, τα τείχη στην ακρόπολη του Αγίου Αθανασίου (τα τείχη υπολογίζεται ότι είχαν μήκος πάνω από 10 χλμ.!), το θαυμάσιο ψηφιδωτό οικίας, τα βυζαντινά ευρήματα βασιλικής στην Παλαιόχωρα, τα παλαιοχριστιανικά ευρήματα στη Σύναξη, τον βυζαντινό πύργο πάνω από το σημερινό λιμάνι, τον λαξευμένο σε έναν πελώριο γρανίτη αρχαίο ληνό.
Το Αρχαίο Θέατρο
Κατασκευάστηκε πιθανότατα στα Ελληνιστικά χρόνια και χρησιμοποιήθηκε έως τα τέλη του 6ου - 7ου αιώνα. Στην πρώτη σειρά βρίσκονταν μαρμάρινοι θρόνοι, όπου βρέθηκαν χαραγμένες επιγραφές με τίτλους και ονόματα αρχόντων. Τη ρωμαϊκή εποχή χρησιμοποιήθηκε ως αρένα για θηριομαχίες γι’ αυτό υπήρχαν προστατευτικά στηθαία στη σκηνή. Το θέατρο χωρούσε 2.500 θεατές και υπήρχαν 10 σειρές κερκίδων, κάτω από τις οποίες βρέθηκε ο κτιστός αγωγός που έστελνε τα νερά του βουνού στη θάλασσα. Το θέατρο έχει εξαιρετική ακουστική: εξάλλου η θέση που βρίσκεται χτισμένο λέγεται ακόμη και σήμερα Καμπάνα! Το καλοκαίρι του 2009 ολοκληρώθηκαν τα έργα αποκατάστασης και δόθηκαν οι πρώτες παραστάσεις έπειτα από χιλιάδες χρόνια σιωπής!
Από τη Μαρώνεια στη Μεσημβρία
Είναι μια από τις ωραιότερες εκτός δρόμου διαδρομές της Θράκης! Ξεκινάτε από τη Μαρώνεια και κατηφορίζοντας στον παραλιακό οικισμό του Αγίου Χαράλαμπου θα δείτε τις διάσπαρτες μέσα στους ελαιώνες αρχαιότητες: ψηφιδωτά, πρόπυλα, κολόνες, βάσεις κιόνων πεσσοί, βυζαντινά φρούρια. Περνάτε από το αρχαίο θέατρο και ο χωματόδρομος στριφογυρίζει μέσα στους ελαιώνες και στα εντυπωσιακά τοπία του Ίσμαρου, δίπλα από θεόρατους γρανιτένιους βράχους λείους σαν τα βότσαλα που θυμίζουν τοπίο σεληνιακό!
Μια σηματοδοτημένη παράκαμψη σας οδηγεί στην ακτή της Σύναξης όπου θα δείτε μέσα στα αγριόχορτα και τους ελαιώνες τα σπασμένα μάρμαρα μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που αργότερα έγινε μοναστήρι και υπήρξε έως τον 13ο αιώνα. Τα κτίρια ήταν φτιαγμένα με υλικό από ένα αρχαίο ηρώο κι έναν αρχαίο ξενώνα που υπήρχαν εδώ. Ο ξενώνας δε εξυπηρετούσε τους προσκυνητές που πήγαιναν στη Σαμοθράκη, καθώς η ακτή στη Σύναξη είναι το κοντινότερο σημείο της Θράκης με το νησί.
Ο δρόμος στη συνέχεια σας οδηγεί πάνω από απότομες βραχώδεις ακτές, οι οποίες σχηματίστηκαν από παλιό σεισμικό ρήγμα (είναι το μοναδικό ανάλογο τοπίο με βράχια και γκρεμούς σε όλη τη θρακιώτικη ακτογραμμή, η οποία είναι δεκάδες χιλιόμετρα ευθύγραμμης παραλίας). Από ψηλά θα δείτε ερημικούς όρμους με σμαραγδένια νερά και γρανιτένια θαλασσοφαγωμένα μονόλιθα να ορθώνονται στις άγριες ακτές.
Κάποτε τα βράχια τελειώνουν, ξανασυναντάτε τις πεδινές εκτάσεις και τον ασφαλτόδρομο, ο οποίος γρήγορα θα σας φέρει στον αρχαιολογικό χώρο Μεσημβρίας - Ζώνης.
Η Αρχαία Μεσημβρία - Ζώνη
Είναι μια από τις έξι πόλεις της Σαμοθρακικής Περαίας, τις οποίες έκτισαν Σαμοθρακίτες στη Θράκη ακριβώς απέναντι από το νησί τους. Οι άλλες πέντε ήταν οι Σάλη, Ζώνη, Δρυς, Τέμπυρα, Χαράκωμα (ο Ηρόδοτος τις αναφέρει ως «Σαμοθρηικά τείχεα»). Η αρχαία πόλη που ανασκάφηκε αρχικά φάνηκε να είναι η Μεσημβρία, όμως νεότερα στοιχεία υποστηρίζουν ότι είναι η Ζώνη. Η πόλη ήταν ακμαία και πλούσια με ωραία σπίτια και δρόμους και γερά τείχη. Οι Σαμοθρακίτες οικιστές αρχικά τροφοδοτούσαν το νησί με αγροτικά προϊόντα μετά όμως πλούτισαν ως έμποροι και αγρότες. Μερικά πολύ ωραία σπίτια ανασκάφτηκαν στα βόρεια της πόλης, από τα οποία ξεχωρίζει η οικία το δάπεδο της οποίας στηριζόταν σε ανάποδα στημένους οξυπύθμενους αμφορείς για να μην περνάει μέσα στο σπίτι η υγρασία. Ένα πραγματικά σπάνιο αξιοθέατο!
Στα δυτικά της Μαρώνειας
Διασχίζοντας την ακτογραμμή δυτικά της Μαρώνειας θα ανακαλύψετε τους μοναδικής ομορφιάς και ελάχιστα γνωστούς υγρότοπους της Ροδόπης. Φεύγετε από το χωριό και ακολουθείτε τον ασφαλτόδρομο προς Καγκέλες και Πλατανίτη, παραθεριστικούς οικισμούς χτισμένους κοντά στις απέραντες αμμουδερές παραλίες. Ο δρόμος συνεχίζει δυτικά διασχίζοντας τοπία με χαμηλούς λόφους και απέραντα χωράφια, περνάει από τους οικισμούς Αλκυόνη, Κρυονέρι και Προφήτης Ηλίας και σας φέρνει στο χωριό Ίμερος (οι παραδόσεις το θέλουν μετόχι του Ιμαρέτ, δηλαδή του πτωχοκομείου της Κομοτηνής), έξω από το οποίο βρίσκεται η λίμνη Ισμαρίδα. Έχει έκταση 3.400 στρέμματα και μέγιστο βάθος 1,5 μ. Είναι η μοναδική λίμνη της Θράκης με αμιγώς γλυκό νερό. Στην Ισμαρίδα (ή λίμνη Μητρικού) έχουν καταγραφεί πάνω από 200 είδη πουλιών 6 από τα οποία είναι απειλούμενα.
Η λίμνη Ισμαρίδα είναι κάπως δυσπρόσιτη καθώς γύρω της εκτείνεται μία μεγάλη βαλτώδης έκταση και δεν υπάρχουν ψηλά σημεία για να δείτε τη λίμνη και τα πουλιά. Κατηφορίζοντας νοτιοανατολικά θα φτάσετε στον κάβο του Κουρσουμηλού, που υψώνεται πάνω από τους αλμυρόβαλτους και τα κανάλια της Πτελέας και του Έλους και τις αμμουδιές της Μολυβωτής. Κάτω από τα βράχια μέσα στα βαμβακοχώραφα βρισκόταν κάποτε η αρχαία πόλη Στρύμη την οποία έκτισαν Θάσιοι άποικοι τον 7ο π.Χ. αιώνα. Εδώ έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά ευρήματα όπως ένα πήλινο άγαλμα που βρίσκεται στο Μουσείο της Σόφιας και μια επιτύμβια στήλη που βρίσκεται στο Μουσείο Θεσσαλονίκης. Μπορείτε να προσεγγίσετε τις δύο λιμνοθάλασσες πολύ εύκολα καθώς φτάνουν έως εκεί πολύ καλοί χωματόδρομοι. Αν μάλιστα είστε τυχεροί στην Πτελέα θα δείτε εκατοντάδες φλαμίνγκο!
Συνεχίζοντας όλο δυτικά θα συναντήσετε και τις άλλες τρεις λιμνοθάλασσες - Αλυκή, Καρατζά και Ξηρολίμνη - τις οποίες επίσης μπορείτε να προσεγγίσετε εύκολα και αν φτάσετε εδώ απόγευμα θα δείτε δειλινά που θα σας μείνουν αξέχαστα.
Οι 5 λιμνοθάλασσες της Ροδόπης, Ξηρολίμνη, Καρατζά (Αρωγής), Αλυκή (Μέσης), Πτελέα και Έλος έχουν ενταχθεί στους «Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας» με τη Σύμβαση Ramsar και καταλαμβάνουν έκταση 14 τ.χλμ. Στις λιμνοθάλασσες έχουν παρατηρηθεί πάνω από 170 είδη πουλιών, 5 από τα οποία είναι απειλούμενα είδη. Οι ειδικοί μάλιστα λένε πως εδώ εμφανίζεται ο μεγαλύτερος αριθμός πουλιών απ’ όλους τους υγροβιότοπους της Ελλάδας!
Ολοκληρώνοντας την περιήγησή σας μπορείτε να κάνετε μια πολύ ωραία βόλτα κάτω από το χωριό Μέση. Από την παραλία της ξεκινάει ένας ωραίος πλακόστρωτος πεζόδρομος - ποδηλατόδρομος 2 χιλιομέτρων περίπου, ο οποίος περνά ανάμεσα από τη λιμνοθάλασσα Καρατζά και τη θάλασσα (πάνω από ξύλινες γέφυρες) και φτάνει έως την παραλία της Αρωγής και το Φανάρι. λατόδρομος 2 χιλιομέτρων περίπου, ο οποίος περνά ανάμεσα από τη λιμνοθάλασσα Καρατζά και τη θάλασσα (πάνω από ξύλινες γέφυρες) και φτάνει έως την παραλία της Αρωγής και το Φανάρι.
FAST INFO
ΔΡΑΣΗ
Πολλές εναλλακτικές δραστηριότητες στην περιοχή διοργανώνει ο Γιώργος Βολουδάκης στο ξενοδοχείο «Ρωξάνη». Ποδήλατα βουνού, trekking, αναρρίχηση, περιήγηση με τζιπ στους αρχαιολογικούς χώρους της Μαρώνειας, επισκέψεις birdwatchng (με τηλεσκόπια, κιάλια, ορνιθολογικούς οδηγούς και πολύ high tech εξοπλισμό στις λίμνες και τις λιμνοθάλασσες της περιοχής) και παρατήρηση αστεριών με ένα μεγάλο 8ιντσο τηλεσκόπιο.
ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΟΣ ΟΙΝΟΣ
Η οινοποιία Αμπελώνες Μαρώνειας (θυγατρική της Τσάνταλης ΑΕ) έχει ξαναζωντανέψει τους ιστορικούς αμπελώνες της περιοχής και παράγει θαυμάσιο κρασί. Ισως ένα κρασί σαν κι αυτό που ήπιε ο Οδυσσέας!
Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
Είναι το λιμανάκι της Μαρώνειας και δίπλα στον μόλο απλώνεται μια ακτή με πολύ ιδιόμορφα εντυπωσιακά κόκκινα βράχια. Εδώ βρισκόταν το αρχαίο λιμάνι της Μαρώνειας (πιθανώς ο σύγχρονος λιμενοβραχίονας να είναι κτισμένος επάνω στον αρχαίο) που χτίστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα.
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω